Twoje motywacje - psychoterapia, szkolenia, akademia rozwoju

Czym są bariery komunikacyjne? Rodzaje, przykłady

04.05.2023

Od chwili narodzin zaczynamy się komunikować. Wraz z wiekiem nasze umiejętności w tym zakresie rosną. Obejmuje różne sposoby przekazywania wiadomości od nadawcy do odbiorcy i odwrotnie. Skuteczna komunikacja eliminuje zamieszanie, usprawnia współpracę, i poprawia produktywność. Brzmi świetnie, ale nie zawsze jest to łatwe zadanie. Znajomość barier w komunikacji i sposobów ich pokonywania może pomóc stać się lepszym rozmówcą, pracownikiem lub kierownikiem. W tym artykule zdefiniujemy, z czym wiąże się komunikacja, dokonujemy przeglądu typowych barier i przedstawiamy sposoby ich przezwyciężenia. Zapraszamy do lektury.

Czym są bariery komunikacyjne?

Często wydaje nam się, że w przekazywaniu i odbieraniu informacji od znajomych, rodziny czy przełożonych nie ma nic trudnego. W końcu codziennie rozmawiamy z różnymi osobami. Dlaczego więc interakcje z ludźmi czasami wydają się takie trudne, skomplikowane lub frustrujące? W takich sytuacjach prawdopodobnie napotykamy jedną z kluczowych barier komunikacyjnych, co prowadzi do stanu nieporozumienia i niepowodzenia przekazu. Blokady skutecznej komunikacji mogą być różnego rodzaju, np. językowe, psychologiczne, emocjonalne, fizyczne i kulturowe itp. Wszystkie te typy szczegółowo omówimy poniżej.

Typowe bariery wewnętrzne w komunikacji 

Bariery pojawiają się na wszystkich etapach komunikacji. Możemy się na nie natknąć już w momencie wysłania komunikatu, w trakcie jego odbioru, a nawet interpretacji. Niektórych przeszkód, które tworzymy, możemy nawet dostrzegać. Poniżej prezentujemy najczęstsze błędy w komunikacji interpersonalnej:

Bariery językowe 

Na świecie istnieje wiele języków, co sprawia, że łatwo o nieporozumienia. Nawet w obrębie tego samego języka różnice w pisowni, akcencie i dialekcie mogą stanowić przeszkodę w przekazywaniu informacji. Firmy zatrudniają ludzi z różnych środowisk geograficznych i kulturowych, dlatego miejsce pracy staje się bardzo zróżnicowane, co sprawia, że skuteczna komunikacja jest niezbędna do zanegowania wszelkich nieporozumień.

Zdaniem eksperta

Zdaniem eksperta

Każda branża ma własną terminologię techniczną lub żargon, na której polegają profesjonaliści, aby szybko się komunikować. Chociaż stosowanie żargonu jest przydatne w rozmowach z osobami z tej samej specjalizacji, może powodować zamieszanie w kontaktach z ludźmi z zewnątrz. Dodatkowo może on być unikalny dla danej firmy, a nawet różnić się w obrębie jednego działu. Nadużywanie zwrotów branżowych często zmniejsza nasz autorytet i umniejsza wagę przekazywanych informacji – mówi Krzysztof Kamiński.

Bariery psychologiczne 

Skuteczna komunikacja zazwyczaj wymaga optymalnej równowagi między emocjami a faktami. Kiedy uczestnicy zaangażowani w przekazywanie informacji, doświadczają negatywnych uczuć, może mieć to wpływ na ich osąd i zdolność podejmowania decyzji.

Różnice kulturowe

Kultury tworzą podstawę tego, jak postrzegamy świat i dyktują wiele naszych zachowań. Z tego względu tworzy ona bariery, które mogą utrudniać ludziom wzajemne zrozumienie. W niektórych kulturach dotykanie dłoni obcej osoby jest oznaką braku szacunku, podczas gdy w innych standardową praktyką i uprzejmością jest podanie ręki podczas spotkania. Niektórzy silny kontakt wzrokowy będą postrzegać jako oznaka agresji i braku szacunku, podczas gdy inni uznają go za element świadczący o zainteresowaniu i zaangażowania w rozmowę. Różne konotacje tych zachowań mogą powodować konflikty między współpracownikami, jeśli nie zostaną rozpoznane.

Naucz się niwelować bariery komunikacyjne dzięki szkoleniom z rozwoju osobistego

Zadzwoń lub napisz do nas

Bariery fizyczne

Inną grupę przeszkód w skutecznej komunikacji stanowią bariery zewnętrzne. To najczęściej występujące w naszym otoczeniu przeciwności, na które nie zawsze mamy wpływ. Zaliczyć do nich należy:

  • głośne rozmowy,
  • hałasy,
  • awarie,
  • brak czasu,
  • niedopuszczanie do głosu, 
  • przerywanie rozmówcy. 

Bariery percepcji 

Posiadanie różnych punktów widzenia na daną sprawę może tworzyć bariery w skutecznej komunikacji. Brak uwzględnienia innej perspektywy stanowi przeszkodę w prawidłowym zrozumieniu przekazu i prowadzić do konfliktów. 

Jak pokonać bariery komunikacyjne?

Zwalczanie blokad utrudniających skutecznie komunikowanie, nie jest prostym zadaniem. Aby pokonać jak największą ilość barier, używajmy zrozumiałego języka dla rozmówców, oddzielmy fakty od opinii, nie przerywajmy innym, eliminujemy rozpraszacze, takie jak głośna muzyka. Warto zadbać także o odpowiednią komunikację niewerbalną. Wyprostowana postawa i luźno ułożone ramiona są zachęcające do rozmowy i odzwierciedlają pozytywne nastawienie. Jeśli jednak optymistyczny głos i pozytywne słowa wyrażają podekscytowanie, ale przygarbione ciało i skrzyżowane ręce gniew, słuchacze mogą źle zinterpretować przekaz i być zdezorientowani. 

Jednym z kluczowych elementów skutecznej komunikacji jest umiejętność słuchania. Rozmowa jest wymianą informacji, ale kiedy jedna osoba wykazuje brak zaangażowania lub zainteresowania, skupiając się na urządzeniach elektronicznych lub odwracając wzrok, łatwo o nieporozumienia. Z tego powodu warto ćwiczyć umiejętność aktywnego słuchania

Więcej na ten temat dowiesz się z naszego artykułu: Na czym polega aktywne słuchanie? Techniki, zasady, ćwiczenia

Przykłady błędów w komunikacji 

Bariery komunikacyjne, które utrudniają nie tylko pracę, lecz także wpływają na konflikty, tworzone są przez:

  • Ocenianie – łatwo wydajemy osąd o innych, na podstawie ich ubioru, zachowania, sposobu życia. Jednocześnie często reagujemy agresją lub niezadowoleniem, gdy ktoś nas ocenia. 
  • Przeładowanie wypowiedzi informacjami – zarzucając rozmówcę wieloma informacjami, stwarzamy mętlik lub doprowadzamy do sytuacji, w której przestaje nas słuchać. 
  • Liczenie się tylko ze swoim zdaniem – postępujemy egoistycznie i uważamy, że wszystko wiemy najlepiej. Rzadko jesteśmy w stanie zgodzić się z naszymi rozmówcami, gdyż patrzymy na świat wyłącznie z własnej perspektywy. 
  • Udzielanie dobrych rad – nawet jeśli ktoś nas o to nie prosił, czujemy się w obowiązku, by doradzić w podjęciu dobrej decyzji. 

Czy można uniknąć barier w komunikacji międzyludzkiej? 

Współpraca z wieloma osobami nie zawsze jest łatwa, a dodatkowo utrudniają ją bariery komunikacyjne. Podnieść umiejętności w tym zakresie pomogą szkolenia z efektywnej komunikacji interpersonalnej organizowane przez firmę Twoje Motywacje. Skuteczne przekazywanie informacji przyda się zarówno w życiu prywatnym, jak i w pracy. Szkolenia biznesowe pozwolą poznać technik zadawania efektywnych pytań w budowaniu relacji międzyludzkich. Warsztaty rozwoju osobistego obejmujące różne aspekty komunikacji w biznesie pozwolą odkryć nowe możliwości. 

Autor wpisu

Autor wpisu

Krzysztof Kamiński – psycholog biznesu, trener treningu psychologicznego oraz specjalista z zakresu psychoterapii uzależnień. Doświadczenie managerskie zdobywał kierując przez 20 lat różnymi zespołami sprzedażowymi. Pasjonuje się poszerzaniem samoświadomości oraz treningiem umiejętności społecznych.