Jaka jest różnica pomiędzy aktywnym a pasywnym słuchaniem?
Aktywne słuchanie to sposób słuchania i odpowiadania drugiej osobie, poprawiający wzajemne zrozumienie między nimi. Szczególne znaczenie ma w psychoterapii oraz rozwiązywaniu konfliktów i sporów. Obejmuje słuchanie i reagowanie w sposób, który ma wskazać, że zrozumieliśmy, co zostało powiedziane. Naszą reakcją mogą być sygnały niewerbalne, takie jak kiwanie głową, nawiązywanie kontaktu wzrokowego i mimika, jak i werbalne. Co ważne, kiedy aktywnie kogoś słuchamy, nie przeszkadzamy osobie, która mówi. Wchodzić z nim w interakcje, zadając pytania lub odpowiadając na jego. Aktywne słuchanie jest zasadniczo dwukierunkową komunikacją i wymaga dużo uwagi, empatii i wysiłku.
Zdaniem eksperta
Kluczową różnicą między słuchaniem aktywnym a pasywnym jest reakcja słuchacza. W modelu biernym. Zazwyczaj jest to dość jednostronna komunikacja z niewielką lub żadną informacją zwrotną na temat tego, co zostało powiedziane. Często prowadzi to do nieporozumień między mówcą a słuchaczem, gdyż nie ma żadnego potwierdzenia o tym, że zrozumieliśmy przekaz. Z biernym słuchaniem możemy mieć do czynienia z kilku powodów: osoba nie jest zainteresowana wypowiedzią, jest zajęta czymś innym, zmęczona lub przytłoczona rozmową – mówi Krzysztof Kamiński.
7 wskazówek, które pozwolą ćwiczyć technikę aktywnego słuchania
Bycie aktywnym słuchaczem oznacza, że naprawdę chłoniesz to, co mówi druga osoba. Ma wiele korzyści, a jedną z nich jest to, że mówca czuje się doceniony i zrozumiany, co może prowadzić do lepszych kontaktów. Chociaż aktywne słuchanie jest umiejętnością wymagającą czasu i cierpliwości, mamy mnóstwo okazji do ćwiczenia go w codziennym życiu. Spróbuj więc postępować zgodnie z tymi wskazówkami, a znacząco poprawisz tę kompetencję.
1. Nie przerywaj innym, gdy mówią
Łatwo jest ekscytować się tym, co mówi ktoś inny i chcieć wtrącić się ze swoimi pomysłami. Ćwicz cierpliwość i pozwól ludziom przedstawić swoje spostrzeżenia przed udzieleniem odpowiedzi. Pamiętaj, to nie wyścig! Mówca może mieć więcej cennych uwag do dodania do rozmowy, jeśli pozwolisz mu kontynuować wypowiedź. Lepiej poczekać chwilę, niż przerywać czyjś tok myślenia. Czasami zebranie słów może zająć trochę czasu, zwłaszcza jeśli prowadzisz trudną rozmowę. Staraj się słuchać bez wtrącania się, gdyż jest to lekceważące i rozpraszające!
2. Zwróć uwagę na język ciała
Kiedy twój partner mówi, zwróć uwagę na jego mimikę i gesty. Większość naszej komunikacji odbywa się za pośrednictwem mowy ciała, a nie języka werbalnego. Komunikacja niewerbalna ważna jest także w aktywnym słuchaniu:
- lekki uśmiech pozwala pokazać, że zwracasz uwagę na to, co jest mówione. Może też pełnić funkcję wyrażenia zgody czy zadowolenia z otrzymanych wiadomości;
- kluczowe jest utrzymywanie dość regularnego kontaktu wzrokowego, podczas gdy druga osoba mówi. Pomoże im to zobaczyć, że naprawdę się na nich koncentrujesz;
- skierowanie stóp w stronę mówiącego informuje, że ma on całą twoją uwagę. Stań lub usiądź w otwartej postawie: nie krzyżuj rąk ani nóg.
Wszystkie te drobne szczegóły przekazują podświadomą wiadomość osobie, której słuchasz.
3. Wstrzymaj się od osądzania
Bądź otwarty na nowe pomysły, nowe perspektywy i możliwości podczas ćwiczenia aktywnego słuchania. Nawet jeśli masz zdecydowanie inne poglądy, powstrzymują się od oceniania, wszelkiej krytyki oraz unikaj kłótni lub natychmiastowego przedstawiania swoich racji.
4. Zadawaj otwarte pytania
Zadawanie pytań może pomóc aktywnym słuchaczom okazać zainteresowanie słowami mówcy oraz uzyskać więcej informacji. Najlepiej sprawdzają się pytania w formie otwartej, ponieważ pozwoli to mówcy wyjaśnić historię, a nie odpowiedzieć tak lub nie. Często prowadzą do większej ilości szczegółów i poszerzenia kontekstu.
5. Używaj parafrazy
Zamiast przedstawiać swoją opinię lub kierować rozmową w innym kierunku, parafrazuj to, co słyszysz, aby pokazać, że aktywnie słuchasz i rozważasz punkt widzenia mówiącego. Często pomaga to w procesie komunikacji, utrzymując rozmowę na właściwym torze. Sposobem na to jest użycie wyrażeń takich jak „więc mówisz, że…” lub „co masz na myśli przez to…?”
6. Unikaj zewnętrznych i wewnętrznych rozpraszaczy
Kiedy druga osoba mówi, odłóż telefon i nie patrz na monitor komputera lub zegarek. Nie wierć się ani nie przeglądaj listy rzeczy do wykonania na później. Zrób wszystko, co konieczne, aby wyeliminować zewnętrzne zakłócenia. Uporanie się z wewnętrznymi czynnikami wymaga trochę więcej praktyki. Za każdym razem, gdy poczujesz, że Twój umysł zaczyna odchodzić od tego, co mówi druga osoba, zatrzymaj się i ponownie skup się na tym, o czym rozmawiacie.
7. Zachęcaj do kontynuowania wypowiedzi
Od czasu do czasu kiwaj głową i potwierdzaj, że rozumiesz to, co słyszysz przez krótkie „Tak”, „OK”. „Rozumiem” lub „Dobrze”. Tylko uważaj, aby nie przesadzić, bo ryzykujesz, że będziesz wyglądać na irytującego lub pospieszającego rozmówcę.
Stale doskonal swoje umiejętności komunikacyjne w miejscu pracy, dzięki szkoleniom biznesowym
Zadzwoń lub napisz do nas
Naucz się aktywnego słuchania – weź udział w szkoleniach
Aktywne słuchanie wymaga praktyki, ale jest cenną umiejętnością komunikacji werbalnej, która pomaga być bardziej efektywnym w pracy i empatycznym, pełnym szacunku współpracownikiem. Możesz rozwinąć tę umiejętność, uczestnicząc w szkoleniach biznesowych organizowanych przez firmę Twoje Motywacje. Udział w warsztatach umiejętności społecznych dla dorosłych pomaga przełamywać bariery w kontaktach z ludźmi. Aktywne słuchanie jest modelem dobrej komunikacji. Nawiązywać relacje z innymi i podniesie jakość pracy w różnorodnych zespołach, pomoże kurs komunikacji interpersonalnej.
Autor wpisu
Krzysztof Kamiński – psycholog biznesu, trener treningu psychologicznego oraz specjalista z zakresu psychoterapii uzależnień. Doświadczenie managerskie zdobywał kierując przez 10 lat różnymi zespołami sprzedażowymi. Pasjonuje się poszerzaniem samoświadomości oraz treningiem umiejętności społecznych.